Herdersbrief
van Zijne Eminentie Metropoliet Athenagoras van België,
Exarch van Nederland en Luxemburg

Excellentie,
Eerwaarde vaders,
Eerwaarde moeder en zusters,
Dierbare broeders en zusters,

We staan vòòr de Heilige en Grote Week en het Grote Feest van Christus Opstanding. Pasen is voor ons, orthodoxe christenen, het hoogtepunt van het liturgisch jaar, het feest der feesten, de plechtigheid der plechtigheden. Het is de eucharistische dag bij uitstek, ‘het feestmaal des geloofs’ (Heilige Johannes Chrysostomos).

Net nu, in deze zeer heilige periode van de Grote Vasten en de Grote Week, beleven we wat voor ons allemaal tot nu toe onbekend was. Om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, zijn verregaande maatregelen van kracht die een belangrijke impact hebben op het dagelijkse leven. De overheden van onze respectievelijke landen hebben maatregelen genomen, waaraan we ons heel strikt moeten aan houden. De situatie wordt verder geëvalueerd.

Dit betekent dat we om het welzijn van onszelf en onze medemensen genoodzaakt zijn thuis te blijven. Dit betekent ook dat het onmogelijk is om liturgische vieringen te houden. Dit is voor ons allen bijzonder moeilijk, maar we hebben geen andere keuze dan ons er aan te houden. Deze situatie dwingt ons deze weken het christendom te beleven zoals in de tijd van de Primitieve Kerk, de tijd van de catacomben, waarbij we opnieuw de ‘huiskerk’ ontdekken.

Als herder van dit Heilig Aartsbisdom moedig ik jullie aan thuis zoveel mogelijk de liturgische diensten of delen ervan te bidden, vòòr uw iconen, samen met uw huisgenoten. We gaan pogen enkele teksten en ander materiaal te publiceren op de website van ons Aartsbisdom, die u hierbij kunnen helpen.

Ik spoor u aan vurig te bidden, ook opdat deze epidemie moge stoppen. Bidden we ook voor de slachtoffers en hun rouwende families, maar evenzeer voor al diegenen die instaan voor de zorg in ziekenhuizen, wooncentra, andere instellingen en bij noodlijdenden thuis. Het samenvallen van de strijd tegen het coronavirus en de vastentijd is een oproep om te strijden tegen alle ‘virussen’ die ons geestelijk kunnen schaden: egoïsme, verdeeldheid, boosaardigheid, ontmoediging.

Rekening houdend met de maatregelen die door onze overheden werden genomen en conform het besluit van de Moeder Kerks, het Oecumenisch Patriarchaat, heb ik de volgende ernstige en moeilijke beslissing genomen:

1. Er zullen slechts in de volgende kerken van ons Aartsbisdom liturgische diensten mogen worden gevierd: de Kathedraal van de HH. Aartsengelen in Brussel, de Kathedraal van de Heilige Nikolaas in Rotterdam en de Kathedraal van de Heilige Nikolaas in Luxemburg.

2. Er zullen slechts een beperkt aantal diensten worden gevierd, zijnde: de Goddelijke Liturgie van Palmzondag, de Goddelijke Liturgie van Grote Donderdag, de Vespers van Grote Vrijdag en de Metten en Goddelijke Liturgie van de Opstanding. Ik zal verdere instructies geven aan de bisschoppelijke vicarissen.

3. Er zullen geen andere liturgische diensten worden gevierd.

4. Deze diensten worden gevierd door slechts één (1) celebrant, zijnde de metropoliet in Brussel, en de bisschoppelijke vicarissen in Nederland en Luxemburg, in de respectievelijke landen.

5. Deze diensten gebeuren achter gesloten deuren en er zijn slechts maximum twee (2) personen toegestaan die de celebrant bijstaan voor het verzorgen van de zang. Niemand anders woont de diensten bij.

6. In de andere kerken worden geen diensten gevierd. De kerken blijven ook dicht! De clerus en gelovigen worden uitgenodigd thuis te bidden.

7. Op Grote Woensdag vieren de priesters thuis het sacrament van de Ziekenzalving, bijgestaan door hun presbytera en kinderen. Men bidde speciaal voor Vader Athanasios Karatzogiannis, die heden in het ziekenhuis werd opgenomen.

8. Ik vraag onze priesters telefonisch en via andere kanalen contact te houden met hun parochianen.

9. We hopen en bidden dat we de teruggave van het Feest van Pasen, op woensdag 27 mei 2020, zullen kunnen vieren als ons aller Pasen dit jaar!

10. Dit besluit dient gezien te worden als een toegeving, een economie, toegekend door de lokale bisschop, die de ondertekenaar is van deze brief.

Laat mij deze boodschap beëindigen met troostende woorden van Archimandriet Zacharias van het Patriarchaal Monasterium van Maldon (Essex): «Daarom, mijn dierbare broeders, is het niet nodig om heldhaftige belijdenissen af te leggen tegen de regering vanwege de voorzorgsmaatregelen die zij neemt voor het welzijn van alle mensen. We mogen ook niet wanhopen, maar enkel wijze manieren bedenken om onze levende communicatie met de Persoon van Christus niet te verliezen. Niets kan ons schaden, we moeten gewoon geduld hebben voor een bepaalde periode en God zal ons geduld zien; elk obstakel, elke verleiding wegnemen en we zullen weer de daggeraad van vreugdevolle dagen zien, en we zullen onze gemeenschappelijke hoop en liefde vieren die we hebben in Christus Jezus».

Met vaderlijke liefde en genegenheid.

Te Brussel, in het Heilig Aartsbisdom, op 9 april 2020

† Metropoliet Athenagoras van België
Exarch van Nederland en Luxemburg

Aan Zijne Excellentie de Hulpbisschop,
Aan de Eerwaarde Priesters en Diakens,
van ons Aartsbisdom,

Met het verschijnen en verspreiden van het coronavirus maken we ongetwijfeld ongeziene en moeilijke tijden door en we bidden tot de Heer voor elke genadegave!

Bij deze laat ik u een nieuw Communiqué geworden van de Heilige Synode van onze Moederkerk, het Oecumenisch Patriarchaat, die tot nader order om de opschorting van alle liturgische diensten vraagt. Dit is waar ook de autoriteiten van onze landen om vragen.

Ik ben me ervan bewust dat – indien we geen beterschap zien van de situatie – we dit jaar een heel moeilijke Heilige en Grote Week en Feest van de Opstanding van Christus zullen beleven, zonder liturgische diensten, zonder Goddelijke Liturgie, zonder Heilige Communie. We moeten onze gelovigen echter aanmoedigen om thuis, vòòr hun iconen, de diensten te bidden, precies zoals Metropoliet Johannes van Pergamon onlangs aanspoorde in een interview. Wellicht kunnen wij hen op onze websites liturgische teksten aanbieden. Bovendien worden we geroepen om onze gelovigen telefonisch of op een andere manier bij te staan en aan te moedigen in deze bizarre omstandigheden waarin angst intrede doet in hun leven. We weten evenwel dat Christus de overwinnaar is van alle kwaad! Laten we bidden en hopen dat ook wij – met Gods hulp en zo spoedig mogelijk – dit kwaad mogen overwinnen en dat we straks onze intieme gemeenschap met onze algoede en menslievende God, verder kunnen beleven!

Ik dank u ook voor uw gebeden voor onze confrater, Vader Nikolaos Palamianakis, die geleidelijk herstelt! Godzijdank!

Met mijn vaderlijke zegen en liefde in Christus.

Uw Metropoliet,

† Athenagoras van België

+       +       +

COMMUNIQUE VAN DE HEILIGE SYNODE VAN HET OECUMENISCH PATRIARCHAAT

Met zijn communiqué van 18 maart kondigde het Oecumenisch Patriarchaat het besluit af om alle kerkelijke rituelen en evenementen op zijn grondgebied tot het einde van de maand op te schorten, evenals zijn voornemen om op de kwestie terug te komen, indien dit door recente ontwikkelingen nodig zou worden geacht.

Aangezien het aantal gevallen van COVID-19 zich wereldwijd dramatisch vermenigvuldigt, met vele slachtoffers tot gevolg, en omdat daarom het – terecht – opleggen van strikte en restrictieve maatregelen in bijna elk land voortduurt, zal het bovengenoemde verbod tot nader order, en afhankelijk van het verloop van de pandemie, onvermijdelijk van toepassing blijven voor het Heilig Centrum van de Fanar, en voor de Bisdommen van de Oecumenische Troon over de gehele wereld.

De Moederkerk van Constantinopel bidt en wenst dat snel het juiste effectieve medicijn wordt gevonden om de ziekte te bestrijden, om deze grote crisis te overwinnen en de effecten ervan op de samenleving en de economie aan te pakken.

Vanwege het hoofdsecretariaat
van de Heilige en Gezegende Synode