Prot. N° 1010/2019

Dierbare broeders en zusters in Christus,

“Christus is geboren, loof Hem; Christus komt uit de hemel, ga hem tegemoet; Christus is op aarde, sta op. Mogen de hemelen zich verheugen en de aarde zich verheugen vanwege hem die hemels en dan aards is. Christus is in het vlees: jubel”.

De Heilige Gregorios de Theoloog nodigt ons uit om Kerstmis te vieren in een geest van terughoudendheid, kalmte en meditatie: “Laten we het feest vieren, niet als een profane plechtigheid maar op een goddelijke manier” omdat “het de plechtigheid is van de Theofanie of van de Geboorte. De naam van Theofanie komt van het feit dat hij ons verschenen is, de naam van Geboorte, van het feit dat hij geboren werd”.

“Wij, die Christus, het Woord, als een voorwerp van aanbidding hebben, als we sommige genoegens moeten nemen, laten we ze dan nemen in het woord, in de goddelijke wet, in de verhalen, vooral deze die betrekking hebben op de huidige plechtigheid”.

Deze diepzinnige woorden van de Heilige Gregorios de Theoloog, die hierboven worden aangehaald, wekken gevoelens van grote vreugde en hoop op vanwege de grote neerbuiging waaraan God zich heeft verwaardigd voor het welzijn van zijn kinderen.

Doorheen de hele geschiedenis van de mensheid heeft God zijn kinderen geroepen om, na de val van Adam en Eva, naar Hem terug te keren. Hij heeft ons geroepen door de profeten en alle trouwe en heilige mannen en vrouwen die de voorouders zijn van onze Heer Jezus Christus, tot Johannes de Doper. Vandaag vieren we de ultieme roeping van God tot zijn kinderen, namelijk de menswording van God uit een vrouw, de Alheilige Moeder Gods, en het verblijf van God als mens op deze aarde, onder ons. We zijn geroepen om op deze ontzagwekkende en liefdevolle handeling van God te reageren met een dramatische verandering in ons leven. We zijn geroepen om een verandering aan te brengen, waardoor we niet meer de vleselijke en materiële dingen van deze wereld zullen liefhebben, maar al onze liefde voortaan zullen richten op God en de eeuwige dingen van de hemel. Precies zoals de Heilige Gregorios het zo mooi verwoordt: “Want we vieren dit feest niet als een heidens feest, maar op een goddelijke manier; niet op een wereldse manier maar op een manier die de wereld te boven gaat”.

Terwijl we heden deze kostbare tijd doorbrengen met familie en vrienden, laten we hen waarderen als het geschenk van God aan ons en ons meer richten op onze liefde voor hen dan op de materiële en commerciële dingen die onze seculiere samenleving propageert.

Laten we ons, te midden van de grote vreugde van dit feest, altijd bewust zijn van de lijdende mensen over de hele wereld, vooral waar oorlog en burgeroorlog woedt, en laat ons bidden dat onze Heer, de Vredevorst, hun de vrede zal brengen die alleen van boven kan komen.

Ook dit jaar verzoek ik u nooit onze Moeder-Kerk, het Oecumenisch Patriarchaat, te willen vergeten. Ik verzoek u met aandrang dat uw liefde voor ons Patriarchaat ook in daden uitdrukking zou krijgen, vooral door uw substantiële gift bij de omhaling ervoor.

Ik dank u bij voorbaat en nodig u uit tot het snijden van het Basiliosbrood in onze Kathedraal van de Heilige Aartsengelen te Brussel, op zondag 12 januari 2020 om 16u.

Zalig Kerstfeest en een Gezegend Nieuwjaar!

Met mijn vaderlijke zegen en liefde in de Mensgeworden Heer.

Te Brussel, in het Aartsbisdom, Kerstmis 2019.

+ Metropoliet Athenagoras van België
Exarch van Nederland en Luxemburg

† BARTHOLOMEOS
door de genade Gods
Aartsbisschop van Constantinopel, het Nieuw Rome en Oecumenisch Patriarch,
aan de volheid van de Kerk
genade, barmhartigheid en de vrede van Christus de Redder geboren in Bethlehem

* * *

Eminenties, Excellenties, geliefde broeders en kinderen in de Heer,

Ter gelegenheid van de plechtigheid van Kerstmis verheerlijken we met psalmen, hymnen en spirituele gezangen de Heer die zichzelf heeft verloochend en ons vlees heeft aangenomen om ons te verlossen van de “slavernij van de vijand” en om de deuren van het paradijs voor de mensheid te openen. De Kerk van Christus verheugt zich in de liturgische ervaring van het gehele mysterie van het Goddelijke economie, in de voorsmaak van de glorie van het eschatologische rijk en getuigt, in christelijke zin, van geloof, hoop en liefde in de wereld.

De Kerk “is niet van deze wereld”: verre van haar te isoleren van de historische en sociale realiteit, inspireert deze eigenschap en versterkt ze haar getuigenis. Aldus steeds verwijzend naar de eeuwige bestemming van de mens, zoekt de Kerk antwoorden op diens existentiële behoeften; net zoals de barmhartige Samaritaan geneest ze wonden “door er olie en wijn op te gieten”, en zo voor iedereen die « in de handen van rovers is gevallen » de « naaste » te worden (vgl. Lk 10, 25-37); ze geneest de aandoeningen van de hedendaagse beschaving; ze verlicht de gedachten en de harten van de mensen. Als aanwezigheid van de Heilige Geest in de levens van gelovigen, betekent spiritualiteit getuigenis afleggen, door onze daden en onze woorden, van de hoop die in ons is, volledig zonder in zichzelf gekeerd te zijn. De Heilige Geest is de gever van het leven, bron van goedheid, verspreider van bijzondere gaven, leven en licht. Vurig, geanimeerd door zijn liefde voor God en de mens, door zijn liefde voor schoonheid, is de christen actief en creatief.

Het kerstevangelie is dit jaar ook te horen in een culturele omgeving waarbij het ‘individueel recht’ wordt beschouwd als het allerhoogste goed. Egocentrisme en kunstmatige zelfrealisatie ondermijnen sociale cohesie, raken aan altruïsme en solidariteit en gebruiken menselijke relaties. Onaangepast economisme en secularisme verbreden het existentiële vacuüm en beperken de creatieve krachten van de mens.

De kerk kan deze ontwikkelingen – en de gevolgen daarvan voornamelijk voor jongeren – die gegenereerd worden door de betoverende machinaties van de technologische cultuur en de illusoire beloften van een “vals paradijs”, niet negeren. Het Heilige en Grote Concilie (Kreta 2016) doet een plechtige oproep aan de orthodoxe jeugd om “te beseffen dat ze drager is van een traditie van de eeuwenoude en gezegende Orthodoxe Kerk, en dat ze tegelijkertijd de voortzetting van deze traditie is”, om actief deel te nemen aan het leven van de kerk, en “om de eeuwige waarden van de Orthodoxie moedig te bewaren en krachtig te cultiveren, om een verkwikkend christelijk getuigenis af te leggen” (Encycliek, § 8).

In deze geest, in lijn met deze aansporing van het Heilige en Grote Concilie, en ook met betrekking tot de recente verkiezing en installatie van nieuwe Aartsbisschoppen in de drie grote provincies van de Oecumenische Troon in de Diaspora, met name die van Amerika, Australië en Groot-Brittannië, kondigen we 2020 aan als ” jaar van pastorale vernieuwing en gepaste zorg voor de jeugd “, en we roepen onze geheiligde geestelijkheid en het christelijke volk op om deze door God geïnspireerde inspanning te delen en te ondersteunen.

We overwegen om een “pastoraal van luisteren en uitwisseling” te ontwikkelen, met verbeelding en visie, met een onwrikbaar geloof in de onuitputtelijke Genade van God, en met vertrouwen in de kracht van de vrijheid van de mens. Dit op de menselijke persoon gerichte pastorale werk moet een ommekeer teweeg brengen: het moet de jeugd aanzetten om op te houden met “te zoeken naar het eigen belang” en “zichzelf te behagen “, maar zich daarentegen te wijden “aan de liefde die het eigenbelang niet zoekt”, aan het “behagen van God”, aan het omwisselen van “de goederen” voor “het Goede”, en aan het ophouden zich zorgen te maken over “de veelheid van dingen”, om zo echte rijkdom te bekomen, de enige “die noodzakelijk is”. Ons echt vrije wezen wordt alleen geboren in zelfopoffering.

De blijvende basis voor het ontwaken van het christelijke geweten is te leven en de zin van de christelijke eredienst te begrijpen, vanuit haar gemeenschaps- , eucharistische en eschatologische karakter. Jongeren moeten zich realiseren dat de Kerk geen collectiviteit van christenen is, maar “Lichaam van Christus”. We roepen de geestelijkheid van de Heilige Grote kerk van Christus over de hele wereld op om deel te nemen aan een pastorale “kenosis”. We zullen niet wachten tot jonge mensen bij ons komen, maar we gaan naar hen toe, niet als rechters, maar als vrienden die de “goede herder imiteren die zijn leven geeft voor zijn schapen” (Joh 10, 11). De voorganger is altijd alert en waakzaam, kent de pastorale noden van de jongeren en hun sociale omgeving, en handelt dienovereenkomstig. Geïnspireerd en geleid door de traditie van de Kerk, bestaat zijn pastorale tussenkomst er niet in de jeugd enkel wat “hulp” te geven, maar hij doet hen begrijpen “dat Christus ons voor die vrijheid heeft vrij gemaakt” (Gal 5,1).

Met deze bedenkingen, vroom de knie buigend voor het Goddelijke Kind van Bethlehem, drukken wij vanuit de Phanar met zijn ondoofbare licht, onze wensen uit voor de heilige dagen van Kerstmis tot de Theophanie, en smeken Christus de Verlosser in Zijn minzaamheid voor de mensheid, de “God met ons”, om u Zijn verkwikkende genade en zijn oneindige barmhartigheid te schenken.

Kerstmis 2019
† Bartholomeos van Constantinopel,
vurige voorspreker van u allen bij God

Op dinsdag 10 december 2019 kwam de Orthodoxe Bisschoppen Conferentie van de Benelux (CEOB) voor de achttiende keer bijeen op de hoofdzetel van het Orthodoxe Aartsbisdom, in de Charbolaan 71 in Brussel, onder het voorzitterschap van Zijne Eminentie Metropoliet Athenagoras van België (Oecumenisch Patriarchaat). De deelnemers waren Hunne Excellenties Bisschop Marc, vertegenwoordiger van Metropoliet Joseph (Patriarchaat van Roemenië) en Bisschop Dositheos (Patriarchaat van Georgië).

De bisschoppen werden op de hoogte gebracht van de resultaten van het bezoek van Zijn Alheiligheid de Oecumenische Patriarch aan de Benelux ter gelegenheid van de festiviteiten voor het Gouden Jubileum van het Orthodoxe Aartsbisdom van België en Exarchaat van Nederland en Luxemburg. Een verslag van de buitengewone vergadering van de CEOB in aanwezigheid van Zijne Heiligheid werd gelezen. Op verzoek van Zijne Excellentie Aartsbisschop Simon (Patriarchaat van Moskou) vond toen in een broederlijk klimaat een besloten ontmoeting plaats met de Oecumenische Patriarch. Alle bisschoppen merkten op dat dit bezoek positieve echo’s had achtergelaten en opnieuw een gelegenheid bood om de interorthodoxe betrekkingen in de drie landen te versterken.

De hiërarchen besloten na Pasen 2020 een pelgrimstocht naar Georgië te maken. De bisschoppen namen ook de beslissing om de werking van de verschillende CEOB-comités nieuw leven in te blazen. Er werd ook nuttige informatie over het leven van de Orthodoxe Kerk in Nederland gedeeld door de leden van de conferentie.

De aanwezige CEOB-leden onderzochten het leven en de ontwikkeling van de verschillende orthodoxe bisdommen door nieuws en informatie uit te wisselen.

De volgende vergadering van de Orthodoxe Bisschoppen Conferentie van de Benelux vindt plaats op 17 juni 2020.

De Orthodoxe Bisschoppen Conferentie van de Benelux werd opgericht bij besluit van de 4e Panorthodoxe Preconciliaire Conferentie, gehouden in Chambésy (Genève) in juni 2009.